Stupeus
Et quis erit precibus finis, mea cura, fugeque?
Fige pedem, Dane, precor et miserere tuorum.
Dane
Que Phebum spreuit, quem non spretura putetur?
Quere alias curas; fis importunus amando.
Stupeus
5 Hinc labor, hinc amor exagitant, coguntque trementem
Interrupta loqui. Sit respirare parumper!
Vis, dolus, insidie cessant; depone pauorem,
Et nostros audire, sedens, dignare labores.
Dane
Fare igitur, cupidasque manus frenare memento.
Stupeus
10 Dane, ego te solam deserto in litore primum
Aspexi, dubius hominemne deamne uiderem;
Aurea sic rutilo flagrabat murice palla,
Sic celum late insolito complebat odore;
Dulcia sidereas iactabant ora fauillas,
15 Ardentesque comas humeris disperserat aura.
Dirigui. Sol cum radiis certabat iniquo
Marte tuis: Totum non nostro lumine corpus
Fulgebat, timuique deos ne, forte uidendo,
Arderent raperentque prius quam uulnera nosses
20 Nostra, uel occultos incensi pectori ignes.
Accedo; cupiensque grauis primordia morbi
Pandere, uix sicco uocem pulmone reuulsi.
Acris inexpletum, uultu indignante locuta,
Effugis; incessus decuit, nam uerba profundo
25 Insedere animo et liquidis hesere medullis.
Ex illo lacrime et miserum suspiria pectus
Flatibus assiduis tundunt atque imbre tepenti.
Tu tandem (que sola potes) miserere, modumque
Pone malis, si iusta peto, si cognita narro.
Dane
30 Quot placuit mea forma uiris, quot torsit amantes
Dinumerare piget; placuit super omnia Phebo.
Aureus ille comam, nitido spectabilis arcu,
Ingenio citharaque potens, Ioue patre superbus,
Spretus et indignans abiit: stat conscia curui
35 Ripa senis, memorantque patris sub gurgite Nimphe.
Tu, quid habes, quo posse putes hoc frangere saxum?
Stupeus
Quisquis amore uoles solido tranquillus et alta
Pace frui, maiora fuge et nimis alta caueto.
Illic contemptus et iurgia mixta querelis,
40 Atraque perpetuis bachantur nubila uentis.
Quin etiam uitare parem (licet obstrepat error
Publicus) admoneo; fidum tibi iunge minoris:
Pectus, ubi obsequium pernox, humilesque uicissim
Blanditie, dulcisque timor: res cognita paucis.
45 Alta petunt omnes. Vtinam michi tale dedissem
Consilium! Sed cogit amor, perque ardua uinctum
Luctantemque rapit. Victor fuit ille deorum,
Molliaque herculeis aptauit pensa lacertis.
Tu, cui libertas salua est, tibi consule, Dane.
Dane
50 Consilium laudo; sed enim que prima petebam,
Prima taces: spes summa tuos que nutrit amores?
Stupeus
Pretereo quecunque tribus mea pectora lustris
Ingenti siluere fide, gemitusque latentes,
Et uigiles noctes, et que fert plurima secum
55 Immitis dum seuit amor, que forte benigno
Iudice sint aliquid; tamen hec periisse sinamus.
Sic ierit; tulerit tales michi uita labores;
Debitus incaute fuerit furor iste iuuente.
Haud tacuisse uelim, quod, cum mea pauca putarem
60 Posse placere tibi, studui si musica forte
Ars michi ferret opem, quod te sonus atque camene,
Non auri fulgor caperet; frustraque timebam
Hanc etiam tentasse uiam; raucumque uidebar
Nescio quid strepere, donec mea carmina Faunos
65 Non puduit Driadesque pari celebrare fauore.
Sepe quidem ramum uidi dulcedine tentas
Linquere, et attonitas in me spectare capellas,
Spernere apes cithisum, mutas estate cicadas.
Letabar. Nec nata prius fiducia nostri est,
70 Quam sacer ille michi: - Cane fidens, - diceret Argus.
Dane
Et merito; namque ille fuit qui talia posset.
Iure iubere suo, nosset qui talia solus.
At tu, si qua recens studium tibi contulit, effer.
Stupeus
Dane, nostra quies, noster labor atque uoluptas,
75 Vnam ego te dominam, teque hostem affusus adoro.
Tu decus es nemorum, tu spes pastoribus ingens;
Te uates magnique duces, te Iupiter altus
Diligit, ac iaculo refugit uiolare trisulco,
Quo ferit omne nemus. Te, quam pharetratus Apollo,
80 Quam celebres arsere dei, nunc Stupeus ardet,
Pastor inops, lentusque gregis contemptor opimi;
Diues erit, si pulcra uoces sua carmina, Dane.
Dane
Plus aliquid, quam rebar, eras; reuerentia nostri
Impedit. Adde aliud; poteris fortasse placere.
Stupeus
85 Forte dic medio, dum me meus urget amaror,
Siue amor in siluas, subito uox contigit aures
Dulcior humana. Stupui: leuis unda nitentes
Per pronum herboso uoluebat calle lapillos.
Prominet ipse locus, murmurque secutus aquarum,
90 Purpurea in ripa laurique comantis ad umbram,
Virgineam aspicio, celo plaudente, choream.
Flecto gradum propere. Tunc una sonantior omni
Ex numero: - Si fata tuos hoc tramite gressus
Rara mouent, aude diuinos cernere uultus. -
95 Hec ait, et dextram tenuit; tremor omnis abibat
Posse loqui; incipio: - Quin uos michi parcite, diue;
Error Amorque trahunt; sector uestigia dure,
Heu michi! sparsa fere; fugit illa, meosque dolores
Nescit. - Ad hec Virgo, subridens: - Nouimus, inquit,
100 Omnia. Thesalidem sequeris per confraga Danem;
Fabula iampridem aoniis notissima lucis.
I certus, lentescet enim; tamen accipe ramum
Hunc prius. - Et tenero frondosum pollice ramum
Decerpsit, cupidoque michi porrexit, et: - Ibis,
105 Ibis, ait, dicesque nouem uidisse sorores,
Quas uulgus spectare nequit, quas nulla profanis
Mens curis imbuta uidet. Si plura rogaris,
Dic uidisse, quibus ui bella mouere dolisque
Quam tutum, preceps docuit de turre Pireneus,
110 Voce uel ingenio Pice docuere loquaces.
Dic sacro te monte uagas; dic fontis ad undam
Quem pedis impulsu, genitus ceruice Meduse,
Alatus perfodit equus; dic nexa canentes
Orbibus imparibus, uario modulamine uocum,
115 Cuncta nouem, uariosque animorum ex ordine motus;
Quid fame predulcis amor, uocisque leuamen,
Quid studium, ingeniique uigor, quid culta cerebri
Ora tenacis agat; post hec, quisnam impetus, et quod
Iudicium, etheree quenam discretio menti,
120 Quidue potens mulcere aures. In fine fugaces
Huc, Dane - dic - uerte oculos. Regina sonori
Hunc michi prima chori ramum dedit arbore uulsum,
Quem tibi monstrarem; uolucrem iubet illa monetque,
Hemonie post signa fuge, consistere tandem:
125 Ferrea sit quamuis, motam pietate uidebis.
Dane
Motaque sum; sequere et collem properemus in illum.
Stupeus
Perge! Labor nullus tecum iuga prendere Olimpi.
Dane
Scis quo colle sedes? maiestas quanta locorum est?
Stupeus
Imperiosus apex dare circum iura uidetur
130 Collibus, et celo siluas despectat aperto.
Dane
Huc ego pastores memini uictricia sertis
Tempora, et arboreis spoliis ornata, referre
Curribus inuectos niueis delubra deorum.
Intereram iam leta, uirens; spectare iuuabat
135 Cum ductore greges captos, tristesque iuuencos,
Exuuiasque graues peregrinis montibus actas,
Et longos rerum strepitus, pompasque frementes:
Huc ab yperboreis per uim custodibus aurum
Griphibus ereptum, magnos peruenit in usus;
140 Huc Asie predas informi squalida tergo;
Huc quoque nutantes tulit indica belua turres.
Quid te multa morer? Quicquid nemus undique pressis
Extulit uberibus, hoc est in monte coactum.
Hic iusti sedere patres, hic uiua iuuentus,
145 Hic caste lusere nurus; hoc pastor in antro
Maximus insidiis periit, nec pulcer Adonis
Vulnificos euasit apros. Sed tristia linquo.
Hoc ipsos est fama deos habitare cacumen;
Hoc caput est nemorum, domus hec Iouis ampla tonantis;
150 Hic, natum complexa suum, Lathona Sibille
Agnita fatiloque, pastori ostensa superbo est;
Hec iuga magnanimus, scipionibus actus eburnis,
Sic creuit fortuna loci!) tua cura, subactis
Saltibus ex lybicis rediens, puer ille reuisit
155 Et secum rudis ille senex. Post tempore multo
Cantantes uenere alii, quos dicere longum est,
Partheniasque tuus, triplicis modulator auene.
Omnibus his uiridi frondebant tempora lauro.
Hic ego, dissimili quanquam sub sidere, sertum
160 Fronde tamen simili faciam tibi: porrige ramum,
Quem sacra Castalie regnatrix tradidit alme;
Illius hoc nostrumque simul tibi munus habeto:
Linque alias curas et noster protinus esto.
Stupeus
Nunc uigilasse iuuat; dulce est meminisse laborum.
|